Με ένα ταπεινό 1,3%[1] του εργαζόμενου πληθυσμού της να εργάζεται εξ αποστάσεως το 2019, η Κύπρος καταγράφει σημαντική αύξηση του αριθμού των εργαζομένων που ήταν σε θέση να συνεχίσουν να εργάζονται από το σπίτι κατά τη διάρκεια της καραντίνας λόγω COVID-19, από Απρίλιο έως Μάιο 2020. Σύμφωνα με τον Υφυπουργό Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκο Κόκκινο, η τηλεργασία αποφέρει σημαντικά οφέλη τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζομένους. Πολλαπλές έρευνες καταγράφουν αύξηση της παραγωγικότητας που κυμαίνεται από 20% έως και 70%[2], επιφέροντας αλλαγή στη δομή των οργανισμών και ένα εντελώς νέο επίπεδο ψηφιακού μετασχηματισμού της Κύπρου.
Με την εξαίρεση ορισμένων επαγγελμάτων που απλώς δεν εξαρτώνται από τοποθεσία – όπως ο τομέας της υγείας, η προμήθεια και διανομή τροφίμων και ποτών, το λιανικό εμπόριο, η παροχή υπηρεσιών κοινής ωφελείας, οι κατασκευές και η βιομηχανία – είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι η πλειονότητα των εργαζομένων γραφείου στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων κυβερνητικών και ημικρατικών οργανισμών, όπως η Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου, εργάστηκαν εξ αποστάσεως κατά τη διάρκεια της καραντίνας.
Αν και ορισμένες εταιρείες εργάζονταν ήδη εξ αποστάσεως πριν – και θα συνεχίσουν και μετά – την πανδημία COVID-19, η πλειοψηφία θα επιστρέψει στην εργασία από τον χώρο των εγκαταστάσεων, τουλάχιστον προς το παρόν.[3]
[3]
Ωστόσο, παγκοσμίως οι επιχειρήσεις αναφέρουν ότι η τηλεργασία έχει συνολικά αυξήσει την παραγωγικότητα των εταιρειών και έχει οδηγήσει σε 25% χαμηλότερη αποχώρηση εργαζομένων[4]. Παρά τα οφέλη, η εργασία εξ αποστάσεως παρουσιάζει σημαντικό αριθμό προκλήσεων, ξεκινώντας από τη μοναξιά και την αντιμετώπιση της αποστασιοποίησης. Υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα και ασφάλεια των εργαζομένων και της προστασίας των δεδομένων του οργανισμού, καθώς και με τη δυσκολία αποσύνδεσης μετά το πέρας της εργάσιμης ημέρας. Επιπλέον, οι παρεμβολές και περισπασμοί στο σπίτι μπορούν να αποτελέσουν μεγάλη πρόκληση, είτε κάποιος έχει οικογένεια είτε όχι. Εξίσου σημαντικό είναι να τονιστεί η σημασία της διαχείρισης της ψυχικής ευεξίας και του ηθικού των εργαζομένων, καθώς και της προώθησης κουλτούρας ενσωμάτωσης και συνοχής στις ομάδες που εργάζονται εξ αποστάσεως.
Τέλος, παρόλο που υπάρχει μια πληθώρα από εφαρμογές συνομιλίας και λογισμικά τηλεδιασκέψεων, γίνεται συχνά αναφορά στις δυσκολίες επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ συναδέλφων που εργάζονται εξ αποστάσεως και εκείνων που βρίσκονται επί τόπου. Η έρευνά μας αναφέρει ότι η ποιότητα επικοινωνίας μεταξύ συναδέλφων που εργάζονται εξ αποστάσεως στην Κύπρο παρέμεινε η ίδια για το 74% των συμμετεχόντων, με 17% να αναφέρουν βελτίωση και 9% να αναφέρουν επιδείνωση της επικοινωνίας κατά τη διάρκεια της τηλεργασίας. Οι Skype και Zoom, ακολουθούμενες στενά από τις Microsoft Teams και WhatsApp, ήταν οι εφαρμογές που χρησιμοποιήθηκαν πιο συχνά στην Κύπρο για επικοινωνία μεταξύ συναδέλφων κατά τη διάρκεια του lockdown.[3]
Παρότι υπάρχει σημαντική αναγνώριση στο νησί για τη θετική επίδραση στο περιβάλλον, καθώς και για τη σημαντική μείωση του κόστους για τους εργοδότες που έφερε η τηλεργασία, είτε πρόκειται για τη μελαγχολία του εγκλεισμού είτε για την έλλειψη σταθερότητας, οι εργαζόμενοι μεσαίου και υψηλού επιπέδου δεξιοτήτων στην Κύπρο συνεχίζουν να επιλέγουν την εργασία στο γραφείο, διατηρώντας έτσι μια υγιή ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.
Μιχάλης Ι. Χατζηχάννας
BSc MSc ACA ADIT
[1] Πηγή: Eurostat – ec.europa.eu/eurostat/web/main/home
[2] Πηγή: Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (CNA) – www.cna.org.cy
[3] Πηγή: FinExpertiza Cyprus – Έρευνα
- Ημερομηνίες συνεντεύξεων: 4 – 11 Ιουνίου 2020
- Πληθυσμός-στόχος: Εργαζόμενοι
- Αριθμός συμμετεχόντων: 355
- Περιθώριο σφάλματος: ± 2,3%
- Μέθοδος έρευνας: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις
- Μέθοδος δειγματοληψίας: Οι εταιρείες-απαντητές επιλέχθηκαν τυχαία από δημόσια διαθέσιμα αρχεία στο διαδίκτυο και η έρευνα βασίστηκε σε περιεκτική προσέγγιση χωρίς προκατάληψη ως προς το φύλο, την αναπηρία, την ηλικία, τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την εθνικότητα, την καταγωγή, τη θρησκεία, το μορφωτικό επίπεδο και την πολιτική τοποθέτηση.
