Οικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν

Ιράν: Η άρση των κυρώσεων θα μειώσει τις τιμές του πετρελαίου και θα ενισχύσει την εγχώρια οικονομία, με σωστή διαχείριση

Ο τερματισμός των οικονομικών κυρώσεων εναντίον του Ιράν θα μπορούσε να ανατρέψει τις αγορές πετρελαίου.

Οι κυρώσεις των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Τεχεράνη ακυρώθηκαν τελικά το Σάββατο (16/01/2016), αποκαθιστώντας την πρόσβαση του Ιράν στις παγκόσμιες αγορές. Το Ιράν προωθείται για αυτή τη στιγμή εδώ και μήνες και σύντομα θα μπορούσε να επιστρέψει στις κορυφαίες τάσεις των παγκόσμιων παραγωγών πετρελαίου.

Οι τιμές των ακατέργαστων πετρελαιοειδών αυξάνονται για μήνες, πέφτοντας κάτω από τα 30 δολάρια το βαρέλι. Μια πλημμύρα από νέο πετρέλαιο από το Ιράν πιθανότατα θα τους ωθήσει ακόμη πιο πολύ σύντομα.

Οι αναλυτές αναμένουν ότι το Ιράν θα προσθέσει μεταξύ 600.000 και ένα εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως στην παραγωγή πετρελαίου, αλλά οι ηγέτες της χώρας είναι πολύ πιο διογκωμένοι.

Το Ιράν στοχεύει στην αύξηση της παραγωγής κατά περίπου 1,5 εκατομμύρια βαρέλια μέχρι το τέλος του 2016, λαμβάνοντας ημερήσια παραγωγή στα 4,2 εκατομμύρια, σύμφωνα με τον υπουργό πετρελαίου του Ιράν Bijan Zanganeh.

Η Τεχεράνη βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Όσο περισσότερα πετρέλαια εξάγει, τόσο πιο πιθανό είναι να μειωθούν ακόμη περισσότερο οι τιμές. Το Ιράν έχει σχετικά χαμηλό κόστος παραγωγής σε σύγκριση με άλλες χώρες, αλλά μια άλλη πτώση των τιμών θα έθετε σε κίνδυνο τα σχέδιά τους. Η χώρα χρειάζεται απεγνωσμένα μεγάλες επενδύσεις στην πεπαλαιωμένη πετρελαϊκή της υποδομή.

Το Ιράν είναι μέλος της οργάνωσης OPEC. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, οι χώρες του OPEC θα προσαρμόσουν την παραγωγή τους για να διατηρήσουν τις τιμές υπό έλεγχο, αλλά είναι απίθανο ότι η ομάδα θα κάνει κάτι τέτοιο τώρα. Η έκρηξη σχιστολιθικών πετρώματος των ΗΠΑ έχει αναγκάσει τον OPEC να αλλάξει τη στρατηγική του και να ενισχύσει την παραγωγή για να υπερασπιστεί το μερίδιο αγοράς του.

Η άρση των κυρώσεων που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, στην ιρανική οικονομία και στους εμπορικούς εταίρους του Ιράν. Η πλήρης επιστροφή του Ιράν στην παγκόσμια αγορά θα προσθέσει τελικά περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, μειώνοντας τις τιμές του πετρελαίου κατά 10 δολ. το βαρέλι το επόμενο έτος, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία αναμένει επίσης ότι η οικονομική ανάπτυξη στη χώρα θα αυξηθεί στο 5% το 2016 από 3% το 2015.

Η τριμηνιαία Οικονομική Συνοπτική έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Μέση Ανατολή της Βόρειας Αφρικής (MENA), οι οικονομικές επιπτώσεις της άρσης των κυρώσεων στο Ιράν, βλέπει την ικανότητα του Ιράν να εξάγει περισσότερο πετρέλαιο καθώς επιταχύνει την οικονομική ανάκαμψη του. Αλλά η έκθεση προβλέπει χαμηλότερα κέρδη από εξαγωγές και κρατικά έσοδα για τους άλλους εξαγωγείς πετρελαίου του MENA, όπως οι χώρες του Κόλπου και η Λιβύη, ενώ οι εισαγωγείς πετρελαίου στην περιοχή, όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία, θα επωφεληθούν από τις χαμηλότερες παγκόσμιες τιμές.

Το κόστος του Ιράν για το εμπόριο θα μειωθεί επίσης, αυξάνοντας όχι μόνο τον όγκο αλλά και την αξία του πετρελαϊκού εμπορίου και του μη πετρελαϊκού εμπορίου. Η έκθεση της Τράπεζας εκτιμά ότι οι εξαγωγές από το Ιράν θα αυξηθούν επίσης κατά περίπου 17 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή περίπου 3,5% του ΑΕΠ. Η Βρετανία, η Κίνα, η Ινδία, η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία συγκαταλέγονται μεταξύ των χωρών με τις περισσότερες πιθανότητες να παρατηρήσουν τη μεγαλύτερη άνοδο των εμπορικών συναλλαγών μετά το Κυπριακό με το Ιράν. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις μπορεί να αυξηθούν σε περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, διπλασιάζοντας τον τρέχοντα ρυθμό, αλλά εξακολουθούν να είναι χαμηλότερες από το ανώτατο όριο το 2003.

Η άρση των κυρώσεων αποτελεί απροσδόκητα έσοδα στην ιρανική οικονομία. Η εμπειρία του Ιράν όσον αφορά τη διαχείριση από προηγούμενα απρόσμενα κέρδη από το πετρέλαιο είναι απογοητευτική. Η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία εκτιμάται ότι υπονομεύει τις εξαγωγές εκτός πετρελαίου. Οι κυβερνήσεις που αντιμετωπίζουν τέτοιες οικονομικές αδιέξοδες έχουν την ευκαιρία να θέσουν σε εφαρμογή ένα πλαίσιο πολιτικής που θέτει την οικονομία σε μια πορεία συνεχούς ανάπτυξης.