Η παρακολούθηση των συνεχών αλλαγών στο φορολογικό περιβάλλον έχει καταστεί προτεραιότητα για τους περισσότερους επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού τομέα παγκοσμίως, καθώς το τοπίο αλλάζει ραγδαία και επηρεάζει σημαντικά τη λειτουργία των περισσότερων διεθνών ομίλων και/ή εταιρειών. Είναι σημαντικό να αντιμετωπιστούν τα αναπόφευκτα ζητήματα και οι προκλήσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή αυτών των αλλαγών, καθώς και να συζητηθούν οι στρατηγικές για τη μείωση των κινδύνων και τη διασφάλιση ομαλής μετάβασης στη Νέα Φορολογική Εποχή.
Αναλύοντας τα ζητήματα αυτά, πρέπει να γίνει αναφορά στις αλλαγές που επιφέρει το πλαίσιο BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) και πώς αυτές επηρεάζουν άμεσα τη φορολόγηση των εσόδων από κάθε χώρα, δηλαδή τη φορολόγηση του εισοδήματος που παράγεται εντός αυτής. Ο κύριος σκοπός των αλλαγών αυτών είναι η μείωση της φοροαποφυγής – ο περιορισμός της μεταφοράς κερδών μεταξύ εταιρειών χωρίς ουσιαστική υπόσταση, που είναι εγγεγραμμένες σε δικαιοδοσίες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές.
Όσον αφορά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι τράπεζες γίνονται ολοένα και πιο αυστηρές με τους πελάτες τους, ιδίως όσον αφορά μεταφορές χρημάτων, ζητώντας να γνωρίζουν την προέλευση και τον σκοπό των κεφαλαίων. Κατά το άνοιγμα νέων λογαριασμών, οι τράπεζες ενισχύουν τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας (due diligence), τις απαιτήσεις «Γνώρισε τον Πελάτη σου» (KYC) και άλλες ελέγχους, ακολουθώντας τις αλλαγές στις νομοθεσίες για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες και τη Χρηματοδότηση της Τρομοκρατίας διεθνώς. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες δεν θα ανοίγουν πλέον λογαριασμούς χωρίς σοβαρό λόγο ή σκοπό. Για παράδειγμα, αν μια εταιρεία στην Κύπρο επιθυμεί να ανοίξει λογαριασμό σε τοπική τράπεζα, θα κληθεί να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία ότι διαθέτει πραγματική υπόσταση στη χώρα – ότι ασκεί νόμιμη επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει φυσική παρουσία στο νησί.
Εξίσου σημαντικές αλλαγές στο φορολογικό περιβάλλον αφορούν την εξέλιξη της αρχής των ίσων αποστάσεων (Arm’s Length Principle), η οποία επηρεάζει άμεσα τις ενδοομιλικές συναλλαγές μεταξύ συνδεδεμένων μερών. Από την 1η Ιουλίου 2017, οι εταιρείες στην Κύπρο υποχρεούνται να τεκμηριώνουν τα περιθώρια κέρδους και τις τιμές που εφαρμόζονται στις ενδοομιλικές συναλλαγές μέσω μελετών Τιμών Μεταβίβασης (Transfer Pricing), οι οποίες υποβάλλονται στις φορολογικές αρχές για έλεγχο.
Κατά συνέπεια, το συμπέρασμα είναι σαφές: οι διεθνείς όμιλοι και/ή εταιρείες μπορούν να δραστηριοποιούνται παγκοσμίως και να έχουν παρουσία σε πολλαπλές δικαιοδοσίες, υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν πραγματική υπόσταση σε αυτές – δηλαδή ουσιαστικές, λειτουργικές επιχειρήσεις με γραφεία, τραπεζικούς λογαριασμούς, συνδέσεις κοινής ωφέλειας και εξειδικευμένο προσωπικό. Οι αρμόδιες αρχές στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες είναι αποφασισμένες να εξαλείψουν τις περίπλοκες εταιρικές δομές με πολλαπλά επίπεδα εταιρειών σε διαφορετικές δικαιοδοσίες, που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για τη μείωση των φορολογικών υποχρεώσεων.
Βλέπουμε τις συνέπειες αυτών των αλλαγών καθημερινά – τον τελευταίο χρόνο, λαμβάνουν χώρα σημαντικές αναδιαρθρώσεις σε διεθνείς ομίλους. Ο αριθμός των εταιρειών ανά όμιλο μειώνεται, οι εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες σε γνωστούς φορολογικούς παραδείσους διαλύονται, ενώ στις εναπομείνασες εταιρείες αποδίδεται πραγματική υπόσταση. Το σχέδιο και η στρατηγική βασίζονται πλέον στη δικαιολόγηση του σκοπού ύπαρξης κάθε εταιρείας στη δομή, ώστε να αποφευχθούν πιθανά προβλήματα με τις φορολογικές αρχές ή τις τράπεζες. Όπως προαναφέρθηκε, μια τράπεζα ενδέχεται να απορρίψει αίτηση για άνοιγμα νέου λογαριασμού ή να «παγώσει» μια συναλλαγή από ή προς υπάρχον λογαριασμό, προκαλώντας νέα ζητήματα. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι οι φορολογικές αρχές μιας δικαιοδοσίας ενδέχεται να μην αποδεχθούν ότι ένα συγκεκριμένο είδος εισοδήματος ή δαπάνης είναι έγκυρο και σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε φορολογικές αναπροσαρμογές και αυξημένη φορολόγηση.
Τα προφανή ερωτήματα που προκύπτουν είναι: Τι πρέπει να κάνω με την εταιρεία μου; Τι πρέπει να αξιολογηθεί; Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν για έναν διεθνή όμιλο, ώστε όχι μόνο να συμμορφώνεται με τις ισχύουσες ρυθμίσεις, αλλά και να παραμένει βιώσιμος στο μελλοντικό επιχειρηματικό περιβάλλον;
Σας προσκαλούμε να επικοινωνήσετε μαζί μας για περισσότερες πληροφορίες στο [email protected]
Μιχάλης Ι. Χατζηχάννας
Διευθύνων Σύμβουλος, FinExpertiza Cyprus
